Ανθρωπος και άλογο : Μια σχέση αγάπης με παιδαγωγικά και θεραπευτικά αποτελέσματα

Το άρθρο αυτό αφιερώνεται στον εξαιρετικό ιππικό σύλλογο της Καρύστου "Φίλ-ιπποι" και στην Πρόεδρό του Μαρία Τσαπέπα !!!

Η θαυμάσια ιδέα του Ιππικού Συλλόγου Καρύστου "Φίλ-ιπποι" να παρελάσουν τα μέλη στα άλογά τους ντυμένα με εθνικές ενδυμασίες έδωσε έναν εντελώς διαφορετικό τόνο και χρώμα στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου στην Κάρυστο. Ηταν ένα πραγματικά μοναδικό θέαμα που συγκίνησε αλλά και τόνωσε το εθνικό φρόνημα. Αλλωστε ταίριαζε τόσο ωραία με την εθνική επέτειο .....

Ψυχή της καινοτομίας αυτής οι "Φίλ-ιπποι" Καρύστου και η Πρόεδρος του συλλόγου κ. Μαρία Τσαπέπα η οποία, πέρα από την μεγάλη της αγάπη για τα άλογα, διαθέτει τόσο τις εξειδικευμένες γνώσεις όσο και την επιστημονική κατάρτιση ως κτηνίατρος που είναι. 

Το θέμα αυτό, αν δηλαδή έπρεπε να παρελάσουν και παιδιά σχολικής ηλικίας με τα άλογα καθώς και η ενδεχόμενη αντίδραση των αλόγων μέσα στον κόσμο, προκάλεσε αρκετές συζητήσεις. Αρκετές λογικές αντιδράσεις αλλά, και όπως συμβαίνει πάντα για κάθε καινοτομία, υπήρξαν και αρκετές υπερβολικές έως φοβικές. Φυσικά, όλα πήγαν καλά και οι "προφήτες" που γενικά βλέπουν παντού καταστροφές δεν δικαιώθηκαν. H παρέλαση των "Φιλ-ίππων" εξελίχθηκε θαυμάσια.

Η τόσο όμορφη παρουσία των παιδιών σχολικής ηλικίας με τα πανέμορφα άλογά τους στην παρέλαση της Καρύστου μου έφερε στο νου μια μοναδική εμπειρία που είχα σε ηλικία 15 ετών όταν, ταξιδεύοντας με το δικό μου σχολείο ως μαθήτρια τότε στη Γαλλία, κάναμε τη διάβαση των Πυρηναίων προς Ισπανία με άλογα και μέσα από μια μαγευτική διαδρομή περάσαμε από το Saint Jean de Luz και το Hendaye  στη χώρα των Βάσκων από το δασικό πέρασμα του Eaux Bonnes. 

Aξέχαστη ανάμνηση για την οποία ευγνωμονώ το σχολείο μου, την ελληνογαλλική σχολή Ουρσουλινών, για την σοφή επιλογή να μας εξοικειώσει με αυτό το μοναδικό ζώο, το άλογο, θεωρώντας ότι και αυτό αποτελούσε μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας απαραίτητο για την γενικότερη συγκρότησή μας. 

Λυπήθηκα λοιπόν όταν άκουσα σχόλια, πριν την παρέλαση της Καρύστου, του τύπου "δεν πρέπει να παρελάσουν τα παιδιά με άλογα" ή "θα τρομάξουν τα άλογα μέσα στον κόσμο" γιατί υπάρχουν άνθρωποι που, χωρίς να γνωρίζουν πόσο σημαντικές μπορεί να είναι τέτοιες πρωτοβουλίες και προσπάθειες και ειδικά για τα παιδιά, τις βλέπουν εξ αρχής αρνητικά.

Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η σχέση του ανθρώπου με το άλογο και ειδικά ποια είναι η σχέση των παιδιών και τι συνέπειες έχει μια τέτοια σχέση.  

Ο Γάλλος ζωολόγος Μπυφόν αναφέρει πως "το άλογο είναι η ωραιότερη κατάκτηση του ανθρώπου", καταδεικνύοντας μ' αυτόν τον τρόπο την ιδιαίτερη και πολυδιάστατη σχέση του ανθρώπου με το άλογο. Σχέση, που κορυφαίο σύμβολό της, για μας τους Έλληνες, είναι οι Κένταυροι της μυθολογίας μας.

Όλοι οι λαμπροί πολιτισμοί στηρίχθηκαν στο άλογο για την πρόοδο και την εξέλιξή τους. Αξιοσημείωτο είναι δε, πως διαχρονικά η κατοχή ενός δυνατού και καλογυμνασμένου αλόγου αποτελούσε δείγμα κοινωνικής ισχύος και προβολής και για το λόγο αυτό λοιπόν βασιλείς, στρατηγοί και άλλοι άρχοντες όφειλαν να είναι καλοί ιππείς.

Η σχέση του αλόγου με τον άνθρωπο υπήρξε μοναδική. Τεράστιο, δυνατό και πανέμορφο συχνά μας προκαλεί δέος. Στην πράξη, όμως, ποιος φοβάται πιο πολύ την επαφή; Ο άνθρωπος ή το άλογο; Ένας από τους γνωστότερους γητευτές αλόγων στον κόσμο μας, ο Franclin Levinson, αποκαλύπτει ότι για να συνεργαστούμε με επιτυχία με το περήφανο αυτό ζώο, αρκεί να κατανοήσουμε τις ανάγκες του και να σεβαστούμε τη φύση του.

Οι άνθρωποι ανέκαθεν γοητεύονταν από τα άλογα. Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από την ομορφιά, τη χάρη, τη δύναμη και το μεγαλοπρεπές παράστημα των ευγενικών αυτών ζώων που μας συντροφεύουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στις μέρες μας, έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως απλώς και μόνο το να στεκόμαστε κοντά σε άλογα αλλάζει τη ροή των εγκεφαλικών μας κυμάτων, μειώνει την αρτηριακή μας πίεση και ελαττώνει το στρες. Και μόνο στη θέα ενός αλόγου ηρεμούμε και συγκεντρωνόμαστε στην παρούσα στιγμή. Είναι εντυπωσιακό πώς η ενασχόληση με τα άλογα βελτιώνει την ποιότητα της ζωής όλων μας.

Το άλογο ήταν ανέκαθεν και φίλος και σύντροφος του ανθρώπου, σήκωνε τον αναβάτη του ψηλότερα από τους πεζούς και του έδινε δύναμη και ταχύτητα. Όργωνε τα χωράφια του, μετέφερε τη συγκομιδή και άλλα αγαθά αλλά μετέφερε επίσης ταξιδιώτες και πολεμιστές στις μάχες και εξερευνητές σε άγνωστες χώρες. Χρησιμοποιήθηκε για κυνήγι και αργότερα για φύλαξη κοπαδιών, βοοειδών. Ήταν ο πιστός σύμμαχος σε αγώνες και προσέφερε ψυχαγωγία σε αγώνες ιππασίας.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, πως αθάνατα άλογα, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, διέθεταν οι θεοί Ποσειδώνας, Ήρα, Αθηνά και Άρης.Πολλοί πολιτισμοί από την προϊστορία μέχρι το Μεσαίωνα, όπως οι Έλληνες, οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Πέρσες, οι Εβραίοι, οι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι και οι Άραβες, χρησιμοποίησαν το άλογο και του έδωσαν ξεχωριστή θέση στην ιστορική τους πορεία.

Το άλογο κατέλαβε ιδιαίτερη θέση στο χώρο της τέχνης. Από τις βραχογραφίες του σπηλαίου Λασκό στη Γαλλία μέχρι τα αριστουργήματα των αετωμάτων του Παρθενώνα, από τα γλυπτά των τάφων της κινεζικής δυναστείας των Τανγκ μέχρι τα σχέδια του Λεονάρντο ντα Βίντσι, από τα έπη του Ομήρου έως και τη σύγχρονη λογοτεχνία, το άλογο ενέπνευσε καλλιτέχνες όλων των εποχών.

Ακόμα και σήμερα οι ωραιότεροι αδριάντες θεωρούνται εκείνοι των έφιππων που στολίζουν τις κυριότερες πλατείες των πόλεων.

Περίφημα έγιναν τα άλογα των μεγάλων στρατηλατών και η σχέση τους με αυτά, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος με τον Βουκεφάλα που τον συνόδευσε από την Μακεδονία μέχρι τις Ινδίες.

Ακόμα και στην ελληνική λαϊκή συνείδηση το άλογο συνδέεται με ιδιαίτερα χαρίσματα και πλήθος από δοξασίες. 

Ιδιαίτερη αγάπη έχει ακόμη ο λαός μας, στον Άγιο Γεώργιο και στον Άγιο Δημήτριο, οι οποίοι απεικονίζονται αγιογραφικά ,ο μεν πρώτος να σκοτώνει ένα δράκο, ο δε δεύτερος να σκοτώνει έναν ειδωλολάτρη, το Λυαίο.

Χωρίς τα άλογα η ιστορία του κόσμου θα ήταν πολύ διαφορετική. Ο Ξενοφών υποστηρίζει πως «η εξωτερική εμφάνιση του αλόγου είναι ό,τι πιο όμορφο για την εσωτερικότητα του ανθρώπου», κάτι που συνήθιζε να λέει πολύ συχνά ο Ουίνστον Τσώρτσιλ. 

Ο Ιπποκράτης σύστηνε ιππασία για άτομα που υπέφεραν απο αυπνία, όπως και ο Ασκληπιάδης πρότεινε ιππασία για θεραπεία ατόμων με επιληψία και διάφορες περιπτώσεις παράλυσης ή πάρεσης.

Ο Franclin Levinson μας λέει πώς αν και οι άνθρωποι γοητεύονται από το άλογο, το θαυμάζουν και το αγαπούν, δυστυχώς, δεν έχουν ιδέα πώς να πλησιάσουν και να «συστηθούν» σε ένα άλογο. Κι αυτό γιατί οι περισσότεροι νομίζουν πως το μόνο που μπορούν να κάνουν με ένα τέτοιο ζώο είναι να το (καβαλήσουν) ιππεύσουν. Ομως το άλογο δεν είναι μοτοσικλέτα ούτε παιχνίδι στο λούνα παρκ. Το άλογο είναι ένα ευαίσθητο, σκεπτόμενο πλάσμα με έντονη ενσυναίσθηση που χτίζει προσωπικές σχέσεις. Εκδηλώνει φυσική περιέργεια όταν νιώθει ασφάλεια και χαίρεται να πιάνει φιλίες με όσους είναι κοντά του, αρκεί αυτοί να του δείχνουν σεβασμό και να επικοινωνούν μαζί του με το σωστό τρόπο. Στην πραγματικότητα, όπως και αν αντιδράσει -ακόμα και βίαια ή επικίνδυνα- το άλογο παραμένει πάντα αθώο και ποτέ μα ποτέ δεν πρέπει να το τιμωρούμε. Υπάρχουν τρόποι να νουθετήσεις ένα άλογο χωρίς να το τιμωρήσεις. 
Στο νησί Μάουϊ της Χαβάης ξεκίνησε το «Maui Horse Whisperer Experience», ένα πειραματικό, αλληλεπιδραστικό πρόγραμμα που έφερνε τους ανθρώπους κοντά στα άλογα. Τα θετικά αποτελέσματα της μεταξύ τους επικοινωνίας ήταν άμεσα, θεαματικά και, πολλές φορές, άλλαξαν τις ζωές όσων συμμετείχαν. Η αυτοπεποίθηση και ο αυτοσεβασμός των ανθρώπων που κατάφεραν να επικοινωνήσουν με τα άλογα βελτιώθηκε εντυπωσιακά. Ολες οι προκαταλήψεις και οι παρανοήσεις που είχαν ως τότε για αυτά τα ζώα, αλλά και για τις δικές τους δυνατότητες εξαφανίστηκαν.

Ακόμα πιο εντυπωσιακή ήταν η επιτυχία με παιδιά με νοητικά προβλήματα. Παιδιά με σύνδρομο διάσπασης προσοχής (ADD) συγκεντρώνονταν για μεγάλα χρονικά διαστήματα -σαν από θαύμα- στο άλογο. Από τη στιγμή που καταλάβαιναν πώς να ζητούν και να εξασφαλίζουν τη συνεργασία του αλόγου η αυτοπεποίθησή τους εκτινασσόταν. Είναι υπέροχο να βλέπεις ένα ντροπαλό, αποτραβηγμένο, φοβικό παιδί να περπατά στητό και σίγουρο οδηγώντας ένα άλογο μισού τόνου μέσα στην πίστα. Αυτιστικά παιδιά που είναι κλεισμένα στο δικό τους κόσμο, όταν έρχονται σε επαφή με τα άλογα, αρχίζουν να αρθρώνουν νέες λέξεις και επιχειρούν να εκφραστούν με τρόπους που δεν έχουν ξαναδεί οι γονείς και οι θεραπευτές τους. Νεαροί «νταήδες» μαθαίνουν ότι με ένα τόσο μεγάλο ζώο δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν και σύντομα αντιλαμβάνονται ότι η επιτυχία καθορίζεται από το μέγεθος της εμπιστοσύνης που εμπνέουν στο άλογο.

Ακόμα και στις αμερικανικές φυλακές υπάρχουν προγράμματα στα οποία οι κρατούμενοι μαθαίνουν να εξημερώνουν άγρια άλογα με σκοπό να αντιληφθούν ότι ο σεβασμός, η ευγένεια, η επιμέλεια και η συμπόνια επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα από ότι η βία και ο εξαναγκασμός. Τα συγκεκριμένα προγράμματα μάλιστα παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχημένου σωφρονισμού στη χώρα.

Περίπου την ίδια περίοδο καθιερώθηκε, όπως συνεχίζει ο Franclin Levinson, και το πρόγραμμα «Leading With Quiet Strength». Ένα πρόγραμμα για εταιρικά στελέχη με σκοπό την βελτίωση των διοικητικών ικανοτήτων των υπαλλήλων και την ενδυνάμωση των δεσμών της ομάδας μέσω της επαφής και της επικοινωνίας με τα άλογα. Σε μια εποχή που κυριαρχούν η απληστία, το αναποτελεσματικό μάνατζμεντ, η έλλειψη εμπιστοσύνης και η εξαπάτηση, ένα πρόγραμμα που διδάσκει υπευθυνότητα, σεβασμό, εμπιστοσύνη και σωστή επικοινωνία μέσω των αλόγων ήταν για μένα φυσική εξέλιξη. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα αφού κάθε κίνηση ή πράξη του ανθρώπου προκαλεί την αντίστοιχη αντίδραση από το άλογο. Αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, αυτό λύνεται, απλώς με το να αλλάξει ο άνθρωπος τη συγκεκριμένη στάση ή συμπεριφορά του. Ακόμα και όταν γίνονται σοβαρά λάθη και η επικοινωνία ή η εμπιστοσύνη χάνεται, μπορεί να ξανακερδηθεί με τον καιρό. Τα άλογα συγχωρούν ακόμα και εκείνον που τα κακομεταχειρίστηκε και του προσφέρουν ξανά τη φιλία τους εφόσον η μεταμέλεια είναι ειλικρινής και έμπρακτη.

Το άλογο είναι ένας τέλειος «καθρέφτης» της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το άλογο δεν λέει ψέματα. Αν ο άνθρωπος φοβάται, τότε και το άλογο φοβάται. Αν ο άνθρωπος είναι θυμωμένος, το άλογο φοβάται. Αν ο άνθρωπος είναι μπερδεμένος, αγχωμένος, απότομος ή θορυβώδης, το άλογο φοβάται. Κάθε τι που δεν εμπνέει ασφάλεια και ειρήνη προκαλεί φόβο στο άλογο. Αυτό συμβαίνει επειδή το ζώο αυτό ήταν ανέκαθεν θήραμα σαρκοβόρων και έχει μάθει να κοιτά πάντοτε γύρω του για τον κυνηγό. Η σωστή επικοινωνία προϋποθέτει σταθερές, σίγουρες κινήσεις και να «ζητάμε» ευγενικά από εκείνο αντί να απαιτούμε και να διατάζουμε. Και πετυχαίνουμε μόνο όταν «αφουγκραζόμαστε», νιώθουμε και καταγράφουμε τις αντιδράσεις του αλόγου στις δικές μας κινήσεις.

Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός του αλόγου κερδίζονται περίπου όπως και με τους ανθρώπους αλλά με το επιπλέον στοιχείο της σωστής καθοδήγησης εκ μέρους μας, όπως ο γονιός καθοδηγεί το παιδί του. Λίγοι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να δώσουν στο άλογο να καταλάβει ακριβώς τι ζητούν και να το κάνουν να υπακούσει. Οι περισσότεροι προσπαθούν να επιβληθούν στο ζώο με τη δύναμη, την τιμωρία ή τον περιορισμό. Πετυχαίνουν υπακοή «δωροδοκώντας» το με φαγητό ή προκαλώντας του φόβο. Κι όμως, ακόμα και ένα παιδί -με την κατάλληλη καθοδήγηση- μπορεί να γίνει ο φυσικός ηγέτης του αλόγου, ο αρχηγός του κοπαδιού του και τότε βλέπεις ένα τεράστιο ζώο 600 κιλών να υπακούει πρόθυμα έναν μικρό άνθρωπο ύψους λιγότερο από 1,5 μέτρο. Γενικά, τα παιδιά μπορούν να επικοινωνήσουν καλύτερα με ένα άλογο από ότι ένας ενήλικας κι αυτό επειδή τα παιδιά είναι λιγότερο επικριτικά, δεν νιώθουν την ανάγκη να έχουν τον έλεγχο και χρησιμοποιούν περισσότερο την «από καρδιάς» επικοινωνία. Δεν έχουν άλλο σκοπό πέρα από το απλώς να κάνουν παρέα με το άλογο. 

Το άλογο θέλει απλές και καθαρές εντολές: σταμάτα, ξεκίνα, γύρνα προς τα δεξιά. Οταν το άλογο υπακούει, το «ευχαριστώ» μας μπορεί να είναι απλώς να μην του ζητήσουμε τίποτα για λίγη ώρα, να του προσφέρουμε λίγες στιγμές ηρεμίας. Αυτό αρκεί. Καταλαβαίνει πότε του δείχνουμε σεβασμό, ξέρει πως το ευχαριστούμε όταν με ένα απλό χάδι του λέμε «μπράβο αγόρι μου» ή «κορίτσι μου». Αλλά δεν πρέπει και να το παρακάνουμε αποθεώνοντάς το, υπάρχει μια λεπτή ισορροπία που πρέπει να βρούμε - γενικώς οι άνθρωποι τείνουμε είτε να το παρακάνουμε είτε να μην κάνουμε τίποτα.

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα ζώα επηρεάζουν θετικά την ψυχολογία, αλλά και το χαρακτήρα του ανθρώπου. Πόσο μάλλον όταν η ενασχόληση μαζί τους ξεκινάει από μικρή ηλικία, όπου ο χαρακτήρας τους ακόμα διαμορφώνεται. 

Πόσο παιδαγωγική μπορεί να είναι η ενασχόληση ενός παιδιού με το άλογο και τι αποκομίζει ένα παιδί από αυτήν;

Καταρχήν μαθαίνει πώς να είναι υπεύθυνο. Όταν το παιδί φροντίζει ένα άλογο μαθαίνει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Αρχικά τα παιδιά ενδιαφέρονται για να παίξουν και να ιππεύσουν. Η φροντίδα του ζώου είναι γι΄αυτά αμελητέα γιαυτό πρέπει να έχουν την επίβλεψη ενός ενήλικου και μάλιστα ενός εξειδικευμένου ατόμου που να τα καθοδηγήσει σωστά πώς να ταϊσουν, να ποτίσουν και να περιποιηθούν το άλογο. Οταν μπαίνουν σ' αυτή τη διαδικασία αναπτύσσεται σχέση αγάπης ανάμεσα στο παιδί και το άλογο η οποία καταλήγει αμφίδρομη.

Το παιδί μαθαίνει να εμπιστεύεται. Τα άλογα αφοσιώνται στον αναβάτη τους όταν τον εμπιστεύονται αλλά το ίδιο συμβαίνει κι απ' την πλευρά των παιδιών. Χαλαρώνουν και νοιώθουν καλά με το μεγαλόσωμο αυτό ζώο όταν καταλάβουν ότι μπορεί να τους χαρίσει χαρά, διασκέδαση και αγάπη εάν του συμπεριφερθούν σωστά. Γιαυτό είναι σημαντικό ο άνθρωπος που θα εξοικειώσει τα παιδιά και τα άλογα να ξέρει πώς να το κάνει.

Το παιδί αποκτά ανοιχτό μυαλό και ωριμότητα.  Ολα τα άλογα δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο, όπως ακριβώς και τα παιδιά. Συνεπώς κάθε παιδί συνεχώς μαθαίνει και κάτι καινούριο από το άλογό του και από τα άλλα άλογα που βλέπει στο χώρο που επισκέπτεται ή αθλείται αλλά και τις συζητήσεις με φίλους και ενήλικες που ασχολούνται με τα άλογα. Αυτό τα κάνει να αντιμετωπίζουν διαφορετικές συμπεριφορές και να μαθαίνουν ή να βρίσκουν τρόπους επικοινωνίας και λύσεις σε όλα τα παρουσιαζόμενα ζητήματα κάτι που συμβάλλει πολύ στην ωριμότητά τους.

Το παιδί αποκτά αυτοπεποίθηση. Τα άλογα μοιάζουν μεγάλα και πολλές φορές τρομακτικά στα παιδικά μάτια. Η σωστή καθοδήγηση θα τα κάνει να αντιμετωπίσουν το άλογο σωστά, Οταν αυτό γίνει και το παιδί δει ότι μπορεί να χειριστεί ένα τόσο μεγάλο ζώο, θα αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του κάτι που αφενός συμβάλλει στην ωριμότητα αλλά και στην διευκόλυνση των διαπροσωπικών σχέσεων και στην απόδοση στο σχολείο.

Μαθαίνει να είναι υπομονετικό. Τα άλογα δεν θα κάνουν αμέσως ότι τους πει ο αναβάτης τους. Μερικές φορές χρειάζονται λίγο χρόνο μέχρι να κάνουν αυτό που τους ζητήθηκε σωστά. Έτσι αν το παιδί σας έχει να χειριστεί άλογο που δεν ενδίδει στις επιθυμίες του παιδιού σας αμέσως, μαθαίνει να έχει υπομονή.

Μαθαίνει αυτοπειθαρχία. Τα άλογα δεν είναι εύκολα στη φροντίδα τους. Πολλά παιδιά δεν έχουν τόση αφοσίωση και αποφασίζουν να τα παρατήσουν μόλις δυσκολέψουν λίγο τα πράγματα. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει όταν υπάρχει η ευθύνη ενός ζώου και δεν μπορεί να το βαρεθεί και να το παρατήσει όπως ένα παιχνίδι.

Γίνεται ευαίσθητο. Το άλογο αν δεν έχει το σωστό χειρισμό από τον αναβάτη του, θα ενοχληθεί και θα αντιδράσει. Έχοντας το παιδί υπό την προστασία του ένα άλογο μαθαίνει πως δεν είναι αφεντικό που δίνει εντολές και απλώς το άλογο τις εκτελεί. Ο αναβάτης θα πρέπει να μιλάει στο άλογο με ήρεμο και καθησυχαστικό τόνο κατανοώντας τη συμπεριφορά του.
Μαθαίνει να σέβεται. Τα άλογα μπορεί να γίνουν επικίνδυνα αν δεν αντιμετωπιστούν με το σωστό τρόπο. Η ενασχόληση του παδιού με τα άλογα θα το κάνει να καταλάβει πολύ σύντομα ότι δεν μπορούν να φερθούν στο άλογο με ασέβεια και να μην έχουν συνέπειες. Αυτό έχει ως συνέπεια για ένα παιδί να σέβεται και τα υπόλοιπα ζώα, αλλά και τους συνανθρώπους του.
Διασκεδάζει! Ο σημαντικότερος κανόνας είναι να διασκεδάζει και να περνάει όμορφα! Αν το παιδί δεν περνάει καλά με το άλογό του, τότε θα νοιάζεται λιγότερο έως και καθόλου για αυτό και τη φροντίδα του.

Πέρα όμως από όλα αυτά που μπορούν να έχουν εφαρμογή σε κάθε παιδί, σήμερα, υπάρχει και η θεραπευτική ιππασία η οποία είναι η εφαρμογή ιππασίας για άτομα με αναπηρία με βασικό σκοπό την αποκατάσταση (κινητική, κοινωνική, κτλ) του ασθενούς, και τη βελτίωση της υγείας και της ζωής του. Το άλογο στην περίπτωση αυτή γίνεται θεραπευτικό μέσο. Εφαρμόζεται κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως ειδικά εκπαιδευμένα άλογα, ειδικά διαμορφωμένο περιβάλλον, εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, ειδικό εξοπλισμό, κτλ. 

Όσον αφορά την Ιπποθεραπεία αυτή είναι το πιο εξειδικευμένο κομμάτι της θεραπευτικής ιππασίας και μπορεί να έχει αποτελέσματα σε περιπτώσεις όπως :Ασθένειες και τραύματα του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος – Εγκεφαλική παράλυση, συμπτώματα μετά από διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος στον εγκέφαλο, υδροκεφαλία, μικροκεφαλία, εγκεφαλικά επεισόδια, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, νοητική καθυστέρηση, αισθητηριακές διαταραχές, αυτισμός, καθυστέρηση λόγου και αρθρωτικές διαταραχές, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και εκμάθησης (μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία), υπερκινητικότητα, συμπεριφορικές διαταραχές, κατάθλιψη, Spina Bifida, σκλήρυνση κατά πλάκας, τραύματα της σπονδυλικής στήλης και των περιφερικών νεύρων, Δυστροφικές και γεννετικές ασθένειες – μυϊκές δυστροφίες, σύνδρομο DOWN, σύνδρομο Prader Willi, κυστική ίνωση, ορθοπεδικές ασθένειες – παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης (λειτουργικές), ακρωτηριασμοί, στρεψαυχενία, ασθένεια του Scheuerman ( morbus Scheuerman, αρχικά στάδια), αρθρογρύπωση και άλλες, αισθητικές διαταραχές της όρασης, ακοής, αφής, ασθένειες του καρδιοαγγειακού συστήματος κλπ 

Την ιδέα της μοντέρνας θεραπείας για τις ψυχικές διαταραχές προωθούν η εργοθεραπεία και η ιπποθεραπεία. Υποστηρίζεται πως στις μέρες μας τα ψυχικά και ψυχιατρικά νοσήματα χαρακτηρίζονται με μεγάλη ένταση και σε κάποιες περιπτώσεις, είναι εκ των πραγμάτων πολύ χειρότερες από μια οργανική ασθένεια.

Μέσω της ιπποθεραπείας δίνεται μια ευκαιρία στους ασθενείς για την ενσωμάτωση τους στην κοινωνία και για μια ρυθμιζόμενη κανονική ζωή, όπως αναφέρουν οι ψυχολόγοι της κλινικής Helios στο Bad Berleburg της Γερμανίας. 

Ισχύει ως αξίωμα πλέον, ότι ο άνθρωπος με καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να θεραπευτεί μέσω της ιπποθεραπείας. Ο ενδιαφερόμενος είναι καλό, να φέρει μαζί του την προθυμία να θεραπευτεί, να είναι ικανός να ονοματίζει τα δεδομένα και τις σκέψεις που τον βασανίζουν.

Η θεραπευτική ιππασία ή ιπποθεραπεία σήμερα χορηγείται σε άτομα με ειδικές ικανότητες για να συντελέσει κι αυτή στην προσπάθεια να καλυτερέψουν τον τρόπο διαβίωσης τους. Πράγματι, κάποιος μπορεί να δεί αποτελέσματα που δεν θα περίμενε και θα έμενε έκπληκτος μπροστά σ’ αυτά που μπορεί να κάνει ένα άλογο στον αναβάτη του. Το σίγουρο είναι πως ενισχύεται η κινησιολογία του, καθώς πρόκειται για άθλημα, το περίεργο όμως θα μπορούσε κάποιος να πεί είναι το ότι βελτιώνονται όσο αναφορά την λειτουργία τους, οι «ψυχολογικές σφαίρες» (μνήμη, προσοχή, αντίληψη, επεξεργασία κ.α.), σε παιδιά και ενήλικες. 

Ακόμη και σήμερα αποτελεί μυστήριο το πως ακριβώς επιδρά σ’ αυτό το επίπεδο η θεραπεία. Υποστηρίζεται πως, το γεγονός ότι ο θεραπευόμενος «αφήνεται» στην πλάτη του αλόγου, χωρίς να έχει ο ίδιος άμεση επαφή με το έδαφος, τον υποβοηθά στην συγκέντρωση και στην προσοχή. Σε άτομο με επικοινωνιακές δυσλειτουργίες και αναπτυξιακές διαταραχές, το άλογο γίνεται το μέσο επικοινωνίας, σε πρώτο στάδιο με τον θεραπευτή και τους βοηθούς του κι έπειτα με τους τριγύρω του, εκτός θεραπευτικού πλαισίου. Σε άτομα με θέματα άρθρωσης , λόγω της ανάπτυξης της γενικής και λεπτής κινητικότητας, όπως και της ρύθμισης του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος, παρατηρείται πως βελτιώνεται σημαντικά, σε συνδυασμό με την παράλληλη ή ακόμη ταυτόχρονη λογοθεραπευτική παρέμβαση. Η παιδαγωγική ιπποθεραπεία, η οποία εφαρμόζεται κυρίως στο εξωτερικό, αναπτύσει πιο συγκεκριμένα τις ικανότητες των παιδιών σε όλους τους τομείς και δίνει γερές νοητικές και πνευματικές βάσεις για την εξέλιξη και την ανάπτυξή τους, καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να παίζουν, να κάνουν διάλογο, να σκεύτονται συγκροτημένα την ώρα που ιππεύουν.

Η θεραπευτική ιππασία είναι ςεναλλακτική μέθοδο θεραπείας, την οποία ακολουθούν αρκετοί στην Ελλάδα. Τα παιδιά μαθαίνουν πως να περιποιούνται, πως να ιππεύουν, πως να επιβραβεύουν και να αγαπάνε τα άλογα, αναπτύσουν το αίσθημα της ευθύνης και της εμπιστοσύνης προς το άλογο και τον εαυτό τους. Η ιπποθεραπεία βοηθά στην ανάπτυξη των γνωστικών και αισθητηριακών λειτουργιών σε άτομα με ιδιαίτερες ικανότητες. 

Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε ειδικά για τη σχέση του αλόγου με το παιδί ότι τα οφέλη της ιππασίας, ειδικά για τα παιδιά, είναι πολλαπλά αφού έχει το ασύγκριτο πλεονέκτημα ότι γίνεται σε απολύτως φυσικό περιβάλλον, προσφέροντας έτσι στο παιδί εξαιρετικό όφελος. Η αληθινή επαφή με τα άλογα, η συντροφικότητα, η συμμετοχή παιδιού και αλόγου στην κοινή διαδικασία της ιππασίας, καλλιεργεί το παιδί και το βαθαίνει συναισθηματικά. Ο μικρός ιππέας διοχετεύει την ενέργειά του και παράλληλα χαλαρώνει, μαθαίνει να κρατά εστιασμένη την προσοχή του, συνειδητοποιεί τη δυνατότητά του να επικοινωνεί με το ζώο, μαθαίνει να το νοιάζεται. Τα οφέλη όμως είναι και σωματικά. Η ισορροπία που διδάσκεται το παιδί, η αίσθηση του ρυθμού από τον βηματισμό του αλόγου, ο έλεγχος που αποκτά, και του εαυτού του και του αλόγου, είναι πολύ σημαντικά.

Τα οφέλη λοιπόν είναι ψυχικά, κινητικά και παιδαγωγικά, καθώς αναπτύσσεται η κοινωνικότητα και το πνεύμα της ομαδικής προσπάθειας και ο ιππέας γίνεται πιο εξωστρεφής και συνεργάσιμος. Οι μύες του κορμού των ατόμων με δυσκολίες στην κίνηση αναπτύσσονται σημαντικά, ενώ το ευθύ κάθισμα διευκολύνει την αναπνοή τους.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σχέση του ανθρώπου με το άλογο είναι σχεδόν μαγική. Σύμφωνα με μύθο των Βεδουίνων, ο Θεός δημιούργησε το άλογο από τους τέσσερις άνεμους. Προίκισε το ζώο με πνεύμα από το Βορρά, δύναμη από το Νότο, ταχύτητα από την Ανατολή και εξυπνάδα από τη Δύση. 

Ισως αυτά τα στοιχεία είναι που κάνουν το άλογο ένα από τα ομορφότερα πλάσματα στη γη, έναν υπέροχο φίλο και έναν μοναδικό συμπαραστάτη του ανθρώπου.
Και είναι πολύ τυχεροί οι άνθρωποι και ιδιαίτερα τα παιδιά που μπορούν να απολαύσουν μια τέτοια σχέση !!!